Komşu ülkeler Suriye sınırlarında kalan mültecilerin koruma alanına erişimini güvence altına almalı

Uluslararası Af Örgütü, Türkiye ve Irak yetkililerine, Suriye’ye olan bütün sınırlarını Suriye’deki artan şiddet olaylarından kaçan mültecilere açma çağrısında bulundu. Hem Türkiye hem de Irak, mültecilerin kendi bölgelerine girmesini erteliyor, böylece aynı zamanda onların koruma alanına erişimi de engellenmiş oluyor.

Uluslararası Af Örgütü komşu ülkelerin çok sayıda mülteciye ev sahipliği yapma çabasını memnuniyetle karşılıyor ve bu ülkelerin, şu an en çok ihtiyaç duyulan yardım ve korumayı sağlayarak, nasıl bir sorumluluğun altına girdiklerini de kabul ediyor. Uluslararası toplum, Birleşmiş Milletler Suriye Bölgesel Müdahale Planı’nda belirtildiği üzere, bu çabaları fon çağrılarına daha cömert bir şekilde cevap vererek desteklemelidir.

BM Mülteci komiserliğine (UNHCR) göre, Mart 2011’den bu yana Suriye’den kaçan çeyrek milyondan fazla birey ya mülteci olarak kayıtlara geçti ya da Türkiye, Irak, Ürdün ve Lübnan gibi komşu ülkelerde kayıt altına alınmayı bekliyor. Bir yandan da bu sayı giderek artıyor. Birçok Suriyeli mültecinin daha bu ülkelere ulaştığına ama kayıt altında alınmadığına inanılıyor.

Türkiye/Suriye sınırında kalan mülteciler

Uluslararası Af Örgütü’nün eriştiği bilgiye göre, 10.000’den fazla birey Suriye’de Türkiye sınırında Kilis ve Hatay’ın yakınında kalmış ve Türkiye’ye kabul edilmeyi bekliyor.

Uluslararası Af Örgütü küçük grupların sınırı geçmesine ve kamplara sevk edilmesine izin verilirken, tarama ve kayıt esnasında yaşanan aksaklıkların Ağustos sonundan bu yana binlerce bireyin Suriye’de kaldığı anlamına geldiğinin farkında. Raporlara göre, sınırda kalanlara yemek ve su gibi temel yardımlar sağlanıyor.

Uluslararası Af Örgütü, Suriye’den Türkiye’ye yeni gelenler için, etkili tarama ve kayıt düzenlemelerinin uygulamaya konmasındaki ihtiyacın farkında. Genel bir güvenliğin sağlanmasına ek olarak, etkili tarama ve kayıt uygulaması da mülteci ve sığınmacı kamplarının sivil ve insani karakterini korumak adına gerekli. Yine de bu gereklilikler, Türkiye’nin uluslararası hukuk uyarınca sahip olduğu yükümlülüklere bağlı kaldığı bir şekilde, Suriye’den kaçmaya çabalayan kimsenin güvenliğini tehlikeye atmadan gerçekleştirilmelidir.

Uluslararası Af Örgütü aynı zamanda çok sayıda insanın Suriye’den kaçıp Türkiye’ye sığınmak istemesinin bir sonucu olan kamp kapasitesinin arttırılması konusundaki lojistik zorlukların da farkında. Türkiye yetkililerine yazdığı mektupta Uluslararası Af Örgütü Suriyelilerin kaldığı mülteci kamplarının Suriye sınırına aşırı yakın olması konusundaki endişesini yineledi. Nisan 2012’de Kilis kampında ya da bu kampın yakınında olan mültecilerin, Suriye’deki çatışmalardaki serseri kurşunlarla yaralandığı iddia edildi. Uluslararası Af Örgütü Suriye sınırındaki kampların sınıra yakınlığının orada yaşayanlar için ciddi bir güvenlik tehdidi oluşturduğuna ve orada yaşayanların güvenli bir uzaklığa taşınması gerektiğine inanıyor. Örgüt aynı zamanda aralarında Uluslararası Af Örgütü’nün de bulunduğu insan hakları kuruluşlarının ve sivil toplum örgütlerinin kamplara girmesine ve oradaki koşulları gözlemleyip orada bulunan mültecilerle konuşmalarına izin verilmesi çağrısında bulundu.

Suriye tarafındaki Ebu Kemal sınır karakolunda kalan mülteciler
Uluslararası Af Örgütü, Tenf ve Rabiya sınır geçişlerinin şu anda açık olduğundan haberdar. Yine de Örgüt Ebu Kemal sınırındaki geçişin 16 Ağustos 2012’den bu yana Suriye’den kaçan bireyler için kapalı olmasından endişe duyuyor. Yüzlerce birey sınırın Suriye tarafında kaldı.

Suriye’de, yükünün sivillerin omzunda olduğu, geniş çaplı savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve diğer suçlar işlendi. Mültecilerin güvenli bir yere erişimine izin verme konusundaki herhangi bir engel ya da erteleme, onları uluslararası hukukun çiğnenmesi anlamına gelecek olan daha fazla insan hakları ihlallerinin gerçekleştirilmesi riskine maruz bırakacaktır.

Uluslararası Af Örgütü Suriye’ye komşu olan ülkelere Suriye’deki çatışmadan kaçanlara sınırlarını açık tutma çağrısında bulunuyor. Bölgedeki ve diğer yerlerdeki ülkeler kimseyi Suriye’ye dönmeye zorlamamalı.

Uluslararası Af Örgütü aynı zamanda uluslararası topluma da derhal ve cömert bir şekilde, Suriyeli mültecilere yönelik, fon çağrılarına dayanışma ve sorumluluk paylaşımı adına cevap vermesi çağrısında bulunuyor.

http://www.amnesty.org.tr/ai/node/2005